Крстот се смета за еден од најважните симболи на многу христијани. Меѓутоа, раните христијани не го прифатиле крстот како симбол на вредност, туку како „проколнато дрво“, средство за смрт и „срам“ (Евреите 12: 2). Нивната вера била фокусирана на она што се случило на крстот. Апостолите никогаш не сметале дека крстот е парче дрво или метал што може да се закачи на синџирче, да се стави на вратот и да се носи како заштита или украс. Таквата употреба на крстот се појавува подоцна, дури на почетокот на паганизацијата на христијанството (или како што некои велат „христијанизација на паганизмот“), кога почнало да се учи дека крстот е христијански симбол.
Така, во 431 година, крстовите биле воведени во црквите и црковните простории, а не биле користени на камбанариите се до 586 година. Во шестиот век, крстот бил прогласен за свет од Римската црква, но дури после Вториот собор во Ефес се барало и приватните куќи да поседуваат крст.
Крстот во некој од формите бил светол симбол долго пред христијанската ера, кај многу нехристијански народи. Според речникот на новиот завет, крстот потекнува од Вавилонците, жителите на древна Халдеја: ,,црковниот облик на крстот составен од две греди, го води потеклото од древна Халдеја, а бил користен како симбол на богот Тамуз (бидејќи е во форма на мистичната буква Тау, иницијалите на неговото име) во таа и соседните земји, вклучително и Египет … За да се зголеми влијанието на црковниот систем, паганите биле примани во црквите, иако не биле воведени по пат на вера, а и во голема мера им било дозволено да ги задржат своите пагански белези и симболи. Оттогаш, Тау или Т, во својата највообичаена форма, со спуштена летва, е прифатен како симбол на крстот Христов “.
Во која било книга за Египет што прикажува антички споменици и sидови на древни храмови, можно е да се види употребата на Тау крстот.
Како што симболот на крстот се ширел меѓу многу народи, така и неговата употреба се развила на различни начини. Меѓу Кинезите, „крстот е познат од најраните времиња … тој е насликан на ѕидовите на храмовите, на светилките што се користеле за осветлување на најсветите одаи на нивните храмови.“ (Seymour, The Cross in Tradition, History, and Art, str. 13).
Крстот со векови е свет симбол во Индија. Се користел за означување на бокалите со „света вода“ земена од реката Ганг и како симбол на Џаин светците. Во централна Индија се пронајдени два недовршени камени крстови кои датираат многу пред христијанската ера – едниот висок 3 метри, а другиот 2,5. Будистите и други бројни индиски верски групи ги обележувале главите на нивните следбеници со знакот на крстот (исто, стр. 10:12).
На африканскиот континент, во Суса, домородците потопуваат крст во реката Гичи. Жените од племето Кабили, иако муслиманки, носат истетовиран знак на крст помеѓу нивните очи.
Кога Шпанците за прв пат допловиле во Мексико, „не можеле да го сокријат своето чудење“, вели Прескот, „кога го виделе крстот, светиот знак на нивната вера, подигнат како предмет на обожување во храмовите на Анахуак“. Шпанците не биле ни свесни дека крстот бил симбол на обожување уште од древни времиња … меѓу паганските народи на кои светлината на христијанството никогаш не им светнала. стр. 199)
Во мексиканскиот град Паленка, постои храм основан од Вотан во деветтиот век пред нашата ера, познат како „храм на крстот“. Таму, во центарот на камениот олтар, врежан е крст со димензии 2 на 3,5 метри. Католичката енциклопедија објавува фотографија од тој крст, до која се наоѓаат зборовите: „Предхристијански крст од градот Паленка“.
Во старо време, Мексиканците го обожувале крстот како тота („нашиот татко“). Обичајот да се нарече парче дрво „татко“ се споменува и во Библијата. Кога Израелците го измешале идолопоклонството со својата религија, му зборувале на дрвото: „Ти си мојот татко“ (Еремија 2:27).
Во далечното минато на Италија, крстот бил верски симбол, се сметал за заштитник и бил поставуван на гробовите. Римските монети од 46 година пред нашата ера го прикажуваат Јупитер како држи долга владетелска палка со крст на крајот. Девиците Весталки од паганскиот Рим, носеле крстови на ѓердани како и римокатоличките калуѓерки денес.
За време на битките против Александар Македонски (335 п.н.е.), Персијците носеле обележја во форма на крст. Во древните времиња, крстот се користел како верски симбол од жителите на Јужна Америка. Жителите на Патагонија тетовирале крстови на своите чела.
Католичката енциклопедија вели дека „знакот на крстот, претставен во наједноставна форма, со две линии прекрстени под прав агол, во голема мера му претходи на доаѓањето на христијанството на Исток и Запад“. Тоа датира од најраниот период на човечката цивилизација. “(Католичка енциклопедија, том 4, стр. 517, чл.„ Крст “)
Крстот, кој денес е познат како „латински“, бил користен од Етрурците, како што може да се види на цртежот на гробница од античко време украсена со ангели со крилја. Во јужноамериканското племе Кума, таканаречениот „крст на Свети Андреј“ бил почитуван како заштита од зли духови. Овој крст се појавува на монетата на Александар Бал во Сирија во 146 година п.н.е., и на парите на бактријските кралеви околу 140-120 п.н.е., долго пред „Свети Андреј“ воопшто да биде роден.
Царот Константин Велики и промовирање на крстот во државната црква
Константин стапува на сцена набргу по абдикацијата на Диоклецијан (305) и смртта на неговиот татко Констанциј Хлорус во 306 година. По шестгодишна борба, Константин извојувал победа над својот противник Максенциј, кај Миливијановиот мост и во 312 година ја преземал контролата врз целиот Запад .. Константин ја припишува својата победа над Максенциј, син на Максимијан, како помош на христијанскиот Бог. Имено, според Евсебиј, пред битката нему му се прикажал крст во Сонце (бил љубител на Непобедливото Сонце – Сол Инвиктус) “во кое ги прочитал зборовите:” Во тој знак ќе победиш “; истата ноќ, наводно, Христос му се појавил во сон и го научил да го прифати тој небесен знак како негов воен знак. Во следната битка, Константин го победил својот противник Максенциј, кој во бегството се удавил во реката Тибар во близина на Рим. Така Константин станал апсолутен владетел на Западот. Следната година ( февруари, 313), тој прогласил едикт за толеранција во Милано.
Уште пред победата над Максенциј, тој го врежал симболот на крстот на штитот од своите војници. По неговото влегување во Рим, на 29 октомври 312 година, тој наредил да се стави крст во рацете на статуата што му ја дал Сенатот во знак на неговата божественост. Тој исплел крст во кралското знаме, лабарум. На кралската монета, која тој наредил да се искова помеѓу 317-320 година, исто така се забележуваат два крста на кралскиот шлем.
Константин не се „оженил“ со христијанството врз основа на проучување на христијанската наука. Неговиот прв чекор кон христијанството било прифаќањето на таканаречениот магичен симбол што наводно му бил прикажан во сон, симболот на крстот, на кој му ја припишува својата победа над Максенциј. Дури и тогаш, некои христијани го сметале крстот за магичен знак од пред кого бега и сатаната. Тоа суеверие било она што го врзувало Константин со христијанството. За познавање на Христовото учење и внатрешното христијанско искуство кај Константин нема ни трага. Тој се до својата смрт останал некој кој се подучува; се покрстил дури на смртната постела во 338 година. До крајот на животот, тој ја носел паганската титула „Понтифекс Максимус“, така што неговиот живот не бил без дамки. Тој се покажал строг и многу суров не само кон своите ривали, туку и кон неговото семејство, бидејќи покрај неговиот девер Лициниј и неговиот син Ликинијан (кого го убил во 324 година), тој го убил и сопствениот син Криспос во 326 година, а според некои, додека други тоа го негираат, дури и својата втора сопруга Фауста во 327 г. Овој повеќекратен убиец подоцна бил канонизиран од црквата. Која е „заслугата“ на Константин за христијанството? Неговата „заслуга“ за христијанството е тоа што сакал да го обедини христијанството со паганството и со тоа да го прошири христијанството.
Крстот во Библијата и идолопоклонството
Внимателен увид на употребата на терминот „крст“ во Новиот Завет јасно открива дека тој означува самоодрекување (види Матеј 10:38; 16:24; Марко 8:34; 10:21; Лука 9:23; 14 : 27; Галатите 6:12). Евреите 12: 2 ,1 Петар 3:21), иако крстот како инструмент за мачење и зло ( ставрос на грчки, што значи столб или исправен колец) е употребен за распнување и понижување на Господ Исус Христос.
Во Вториот дел од декалогот, Бог експлицитно забранува секаков облик на идолопоклонство, што секако вклучува употреба на разни предмети за идолопоклонички (религиозни) цели.
Може ли народот кој се нарекува Божји да злоупотреби нешто што Бог еднаш го употребил за вистинската цел? Ќе разгледаме еден впечатлив настан додека Израилот патувал низ пустината.
„Додека патуваа од планината Ор до Црвеното Море за да ја заобиколат Едомската земја, душите на народт се уморија од патувањето. А народот зборуваше против Бога и против Мојсеј, велејќи: Зошто не изведовте од Египет да умреме во оваа пустина? Бидејќи нема ниту леб ниту вода, а овој никаков леб веќе ни се згади во душата “. Затоа Господ испрати змии отровници меѓу луѓето, кои ги касале, така што многу Израелски народ изумрел.
На крајот народот дошол кај Мојсеј и рекол: Ние згрешивме зборувајќи против Господа и против тебе. Моли го Господ да ги тргне змиите од нас. ‘ И Мојсеј се помолил за народот. И Господ му рече на Мојсеј: „Направи огнена змија и постави ја на столб па кога некој човек ќе го касне змија нека полгедне во неа па ќе остане жив; Мојсеј веднаш направил бакарна змија и ја поставил на столб па кога некој човек ќе го каснела змија, тој би погледнал во бакарната змија и би останал жив “(Битие 21: 4-9).
Овој необичен настан сигурно би не одвел во дилема зошто Бог заповедал да се користи токму бакарна змија подигната на столб како метод за заштита од каснување од змија. Но, тоа бил типичен приказ на идната Христова жртва која овозможува исцелување за време на животот на сите кои ќе поверуваат во Него.
„И како што Мојсеј ја подигна змијата во пустината, така и Синот човечки мора да се подигне, за секој што верува во него да има вечен живот“ (Јован 3:14, 15).
Значи, тогаш Бог во пустината ја претставл жртвата на идниот Искупител кој ќе плати за гревовите на светот. Погледот со верба значел исцелување. Апсолутно истото важи и за погледот со верба на крстот Христов. Сега да видиме што се случува кога за некои погледот на вербата не е доволен.
Ако се прашувате што се случило со бакарната змија, одговорот е дека Израелците ја зачувале. Дали имале наредба да го сторат тоа, не наоѓаме во Библијата, но разумно е да се претпостави дека тоа го направиле оние кои мислеле дека овој „чудесен“ предмет може повторно да биде корисен. И навистина, повторно ја наоѓаме бакарната змија во времето на кралевите. Но, сега во сосема поинаква улога.
„Езекија ги отстрани обредните места на ридовите, ги собори столбовите, го пресече дебелото обредно стебло и ја скрши змијата од месинг што ја направи Мојсеј;
Бакарната змија очигледно станала предмет на идолопоклонство, и верниот цар Езекија ја скршил меѓу другите пагански светилишта што ги подигнале Израелците по примерот на околните народи. Тие ја каделе и ја нарекувале Нехуштан. Временската рамка „ се дотогаш“ покажува дека оваа служба траела долго, и лесно е да се замисли какви аргументи биле користени за да се оправда. Дали тоа било само наивен чин на идолопоклонство или нешто многу повеќе?
Како одговор на ова прашање, ќе ни помогне описот на искуството што Роже Морно го имал при посетата на просторијата за обожување на демоните во Монтреал, уште во 1945 година:
„Особено ми се допадна една личност таа вечер. Тоа беше доктор. Тој објасни дека духовите му даваат голема хипнотичка и лековита моќ. Тој се здоби со способност да ја отстрани болката и да го запре крварењето при тешки повреди.
Откако направи неколку изненадувачки извештаи за неговите пациенти, тој рече дека мора да слезе во молитвената сала. „Морам да се симнам во салата за да изведам одредени обреди, за да бидам повторно објавен преку мојата љубовница, божицата Нехуштан. Јас зависам од нејзините оживувачки моќи да ги излечи и опорави моите пациенти… “
Полека минувајќи низ собата наидовме на олтар на кој лежеше стап со завиткана бронзена змија. Свештеникот напомена дека олтарот бил посветен на божицата Нехуштан, чија моќ чудесно ја користи лекарот што го сретнавме при првата посета. Тој ги спомена големите чуда што богот од бакар ги направил врз синовите на Израел, откако каделе пред бакарната змија што Мојсеј ја направил векови порано. (2 Цареви 18: 4) “ [1]
Како што можете да видите, работите се многу поопасни и пострашни отколку што може да изгледаат на прв поглед. Објектот што Бог некогаш го користел за моментални цели станал предмет на идолопоклонство преку кој демонот по име Нехуштан правел чуда меѓу Евреите. Векови подоцна, истиот демон, наводно, му помогнал на тој несреќен лекар во вршење медицински процедури што не се можни на нормален начин. Велиме „наводно“, бидејќи целта на демоните никогаш не е да им помогне на луѓето, туку да ги оддалечи од Бога и да ги дисквалификува надвор од преградата на Неговата спасителна благодат и љубов. Тие многу често го постигнуваат ова под маската на помагање на луѓето.
Дали истиот образец се повторува со крстот? Да бидеме искрени и одговорот ќе ни биде кристално јасен.
Конечно, еве неколку паралели помеѓу бакарната змија и крстот.
БАКАРНА ЗМИЈА | КРСТ |
Укажува на Христовата жртва. | Инструментот на кој бил жртвуван Христос. |
Бог му заповедал на Мојсеј да го направи тој симбол и да го подигне на столб. | Бог дозволи Исус да биде подигнат и жртвуван на крстот (столб). |
Не е издадена наредба за понатамошно чување или употреба на бакарната змија. | Во Новиот Завет нема индикации дека крстот треба да се користи како предмет за верски цели. |
За Евреите кои се препуштиле на идолопоклонството, бакарната змија била свет предмет. | За христијаните кои се впуштиле во идолопоклонство, крстот е свет предмет. |
Евреите ја користеле бакарната змија за лековити цели и каделе темјан на неа. | Христијаните го користат крстот за исцелување и кадат темјан пред него. Крстот се користи и при егзорцизам. |