Драстичен пад на наталитетот е забележан во Бугарија. Одделот за акушерство во бугарскиот град Габрово кажува се. Во креветчињата има осум новороденчиња.
– Овде не останаа многу луѓе на репродуктивна возраст. Младите тргнаа во потрага по работа во големите градови и во странство – изјави за AFP педијатарот Бистра Камбурова (68).
Габрово, стиснато во подножјето на Балканските планини, е симбол на намалување на населението во најсиромашната членка на Европската унија. Некогаш познат како „бугарски Манчестер“ поради својата силна индустрија, градот изгубил половина од своите жители од 1985 година. Тоа е добро позната приказна низ целата земја.
Корупцијата, немањето перспектива и спиралата на политички кризи, поради што во недела се одржуваат четврти општи избори во последните 18 месеци, ги избркаа разочараните млади луѓе.
Нема работа
Аналитичарите предвидуваат дека изборите повторно ќе резултираат со фрагментиран парламент во кој ниту една партија нема да може да формира силна коалиција. Бугарија за десет години загуби десетина од своите жители и е меѓу земјите во светот со најбрза депопулација. Сега има 6,52 милиони жители во споредба со речиси 9 милиони во 1989 година. А четвртина од населението е над 65 години.
Индустриите во Габрово вработуваа илјадници работници за време на комунизмот, пред фабриките да бидат напуштени поради стечај и приватизација.
Сега е регион со најнизок наталитет и најненаселени села во државата.
– Овде почнав да работам во 1985 година. Тогаш бројот на раѓања сè уште беше доста голем – околу 1.000 новороденчиња годишно – рече д-р Камбурова, чии двајца возрасни синови се меѓу оние што го напуштија Габрово.
Таа додаде дека фабриките работат.
Минатата година во месноста Габрово се родиле само 263 деца, за кои се грижела оваа енергична педијатарка, која продолжува да работи иако ја поминала старосната граница за пензионирање и за „мизерна плата“.
– Објаснувањето е едноставно – нема работа, нема млади, нема деца – рече акушерката Маријана Варбанова.
Многумина од оние што останаа со задоволство би заминале.
Се изнајмуваат внуци
– Во Габрово уживате во мир и чист воздух, но тоа е пустина во која може да сретнете само стари луѓе – изјави 23-годишната Христијана Крастева, логопед која неодамна роди девојче.
Нејзиниот сопруг, кој работи како столар, се подготвува да замине во Велика Британија во потрага по подобра иднина за своето семејство.
Стоејќи пред првото јавно училиште во Бугарија, основано во Габрово во 1835 година, гимназијалецот Иво Димитров исто така сака да замине во Западна Европа за да добие „квалитетно образование и нови хоризонти“.
– Овде владее хаос – рече тој, критикувајќи ја негрижата на политичката класа.
И покрај помошта од Брисел откако Бугарија влезе во ЕУ во 2007 година за да помогне во развојните проекти, транспортот и туризмот, на Габрово му требаат се помалку работници.
– Ќе треба време да се смени овој демографски тренд – вели аналитичарот Адријан Николов од Институтот за пазарна економија во Софија.
Само 35 луѓе живеат во живописното село Заји од 17 век, на 25-ина километри од Габрово. Покрај мештаните, таму се населиле пензионери од Франција, Британија, Белгија, Русија, Италија и други земји привлечени од поевтиниот живот. Нема гласачки места, а селската продавница е затворена пред многу години бидејќи нема муштерии.
– Решивме да одиме заедно во шопинг. Се снаоѓаме некако – изјави Марин Крастев, пензиониран електротехничар, чија ќерка одамна замина во Германија.
77-годишникот еднаш неделно вози уште тројца пензионери од селото до најблиската продавница. За да внесат малку радост во нивните животи, старите лица во текот на летото се вклучија во општинската програма наречена „Внуци за изнајмување“, а во рамките на која младите доаѓаат во Заја да го запознаат животот на село.
– Со радуваа на зајаците, но и на домашните домати и пиперки – низ насмевка изјави Бојана Бонева (75), претседателка на селскиот културен дом.