Франкфуртер Алгемеине Цајтунг: Законот за јазици ја руши демократијата во Македонија
Кога левичарски весник критикува „левичарска“ Влада за каква што се декларираше она предводена од Зоран Заев логично и јасно е дека постои сериозен проблем со политиките кои таа ги предлага и спроведува. Во анализата за состојбите во Македонија еден од највлијателните германски медиуми левичарскиот весник Frankfurter Allgemeine Zeitung (ФАЗ) пишува дека законот за јазици ја урива македонската демократија и држава а насловот можеби најдобро ја опишува реалноста која не очекува сите нас во Република Македонија, а тоа „парализирачка рамноправност“.
ФАЗ пишува за законот за двојазичност кој ги надминува стандардите на ЕУ и истиот ја руши демократијата и правниот систем, а со тоа и државата. На германците како и на Македонците им е јасно зошто Зоран Заев се одлучи да го прекрши Уставот, законите, да не ја почутува Венецијанската комисија и да го наруши карактерот на државата. На Зоран Заев му беа потребни албанските пратенициво парламентот. Крајната цел на мнозинството беше промената на името за кое Заев беше донесен на власт, пишува весникот.
-На Зоран Заев, во тоа време премиер, му требаа пратениците Албанци за да ја прекрсти Македонија во Северна Македонија. Овој потег беше за решавање на спорот со Грција и добивање на покана за членство во НАТО. Албанските партии скапо си ја наплатија нивната соработка за преименувањето на Македонија, меѓу другото и со носењето на Законот за јазици, пренесува ФАЦ.
Според весникот „еден граѓанин кој говори Албански, убиец во С Македонија евентуално би можел да биде осуден, само доколку при докажувањето на неговата вина не дојде до грешки во преводот. Ваквата регулатива, според Венецијанската комисија , се заканува суштински да ја уназади ефикасноста на правосудството во С Македонија”
На самиот почеток на анализата германскиот медиум анализира дека во Македонија, правата за албанското малцинство ги надминува стандардите на ЕУ. Комисијата на Советот на Европа предупредува дека ова може да ја парализира јавната администрација и судскиот систем.
„Малцинските права се секогаш добри, тоа е мантра на времето. Колку повеќе доделува една држава, толку подобро. Меѓутоа, неодамна, добро почитуваната правна комисија (Венецијанска) дојде до заклучок дека може да се случи и спротивното, па дури да е случајот и во Европа. Деталната теза на Комисијата е дека вишокот на малцински права може да го загрози функционирањето на демократијата и владеењето на правото. Експертите на „Венецијанската комисија“ припаѓаат на Советот на Европа. Издаваат правни мислења за Советот на Европа, нејзините земји-членки и трети страни. Европската комисија за демократија преку закон“ е полно име на ова тело, а оние што ја следат нејзината работа со години нема да се согласат со следниот опис: „Комисијата внимателно ги следи социјалните промени што се рефлектираат во уставните стандардиВо јануари 2018 година, преку парламентот донесе „Закон за јазици“ во итна постапка со која се доделија наводни права на етничките малцинства на земјата, особено Албанците, невидени права“, пренесува ФАЦ
Критиките на Венецијанската комисија особено се жестоки во областа на правосудството со Законот за двојазично сериозно се прекршува правото на фер судење.
Владата сакаше да обезбеди поддршка преку мислење од општопочитуваната Венецијанска комисија. Но, тоа не успеа. Еден од заклучоците на Комисијата е дека многу одредби од законот за северномакедонски јазици го загрозуваат судството во земјата. Доколку законот се спроведува целосно под сегашните услови, тоа би го забавило значително функционирањето на целиот судски систем, со ризик загарантиран со Европската конвенција за човекови права, односно правото на сериозно кршење на фер судење, пишува ФАЦ.
ФАЦ наведува дека според застарените податоци (согласно пописот од 2002 година) скоро 20 проценти од службените лица во С Македонија во моментов се Албанци и дека во многу области нивното учество сега одговара на нивното нумеричко значење. Весникот појаснува дека од 2008 година, албанците имаат право да бараат нивниот мајчин јазик да се користи на места каде што сочинуваат најмалку 20 проценти од населението.
Ако само еден Албанец е вклучен во административен процес и го бара тоа, сите преписки и сите документи мора да бидат преведени на албански јазик. Дури и меѓуагенциската комуникација, вклучително и усната комуникација, мора да се спроведува двојазично на барање, наведува ФАЦ.
Венецијанската комисија предупредува: „Употребата на албански јазик од службените лица во сите комуникации и меѓу властите може негативно и сериозно да влијае на функционирањето на јавната администрација, особено ако оваа одредба се толкува дека вклучува усна комуникација. Дури и ако С Македонија, една од најсиромашните земји во Европа, може да одвои огромни ресурси за да обезбеди на секој службеник од мнозинството население, тешко дека ќе има толку персонал обучен на албански јазик.“
Германците се обидуваат и со пример да ја објаснат новонастаната ситуација во Македонија па од таму пишуваат „ако има случај во кој се вклучени само словенски Македонци и се суди во окружниот суд во источниот македонски град Штип, каде живеат помалку од 0,1 проценти Албанци. Судскиот процес затоа е на македонски. Еден се жали. На пример, ако некој Албанец е вклучен во следниот степен – како адвокат, судија или обвинител – доколку е потребно, целиот првостепен материјал мора прво да биде преведен на албански јазик пред да се одржат понатамошни преговори“
Ако се појават пропусти за време на преводот, т.е. не сите документи се целосно двојазични или делови од сослушувањето не биле спроведени двојазично, ова може да доведе до поништување на пресудите.
Frankfurter Allgemeine Zeitung