ЕДЕН од главните стручни советници на шведската влада и еден од најистакнатите епидемиолози, проф. Д-р Јохан Гисеке за Нови Лист ги објасни аргументите што ги користеше за градење на шведскиот модел за борба против коронавирусот.
Тој вели дека бил прогласен за луд пред еден месец и обвинуван дека шведската политика ги убива старите лица. „Во последните десетина дена, новинарите се почесто ме бараат бидејќи се заинтересирани за шведскиот модел и прашуваат што би можело да се направи во нивните земји во оваа насока“, рече епидемиологот.
Во Шведска, сегашната состојба со епидемијата е таква што бројот на пациенти не паѓа ниту се зголемува, а тамошните власти во склад со состојбата во остатокот од Европа, чекаат трендот да се заврти кон смалување на бројот на заболени. Стапката на смртност во Шведска е 12 проценти.
„Имаме неколку карантини, животот не функционира сосема нормално, но тоа не е прашање на владина наредба. Им објаснивме на луѓето каква е оваа болест, како треба да се заштитат и тие тоа го почитуваат. Луѓето не се глупави, ниту во Шведска, ниту во Хрватска. Ако им кажете што е добро за нив, ако тоа им го објасните, тие ќе ве послушаат “, вели Гисеке.
„Шведскиот рецепт се применува насекаде“
Во Шведска е на сила „мини-заклучување“ кое не е наложено од владата, туку како последица на епидемиолошките препораки што луѓето доследно ги следат. Тоа се одржување на социјална дистанца и засилена хигиена.
Швеѓаните не ги затворија градинките и основните училишта, токму за да можат да функционираат економијата и јавните услуги. Гимназиите и колеџите се затворени и студентите слушаат часови на Интернет, исто како и во остатокот од Европа.
Шведскиот рецепт, тврди тој, е применлив насекаде и дисциплинираното однесување на Швеѓаните нема никаква врска со културните специфичности на таа земја. Истите резултати, тој е убеден, ќе беа исти во Хрватска, Англија или Шпанија, доколку тие земји го применија истиот модел. Фактот што некаде може да има нешто повеќе своеглави во просек не е причина за неуспех.
„Додека повеќето го прават она што сте го препорачале, тоа е добро. Не мора да бидат 100 проценти од луѓето, 90 проценти ќе бидат доволни“, рече тој.
Стравот од коронавирус во оваа епидемија е претеран, рече Гисеке. Факт е, вели вирусот, убива многумина, но факт е дека многу малку луѓе сериозно ќе се разболат. Повеќето ќе развијат благи симптоми на болеста или можеби воопшто нема да ги имаат.
“Многу повеќе луѓе во Европа се заразени со коронавирус отколку што знаеме. Моја проценка е дека во Шведска биле заразени околу 500.000 луѓе, што е околу пет проценти од населението. Серолошки тестови во Шведска сè уште не се спроведени меѓу населението. Сега полека одиме кон тоа тестирање кое покажува колку вирусот навистина го зафати населението затоа што се чекаше да се подигне квалитетот на серолошките тестови кој сеуште не е висок “, рече шведскиот епидемиолог.
Во Шведска не очекуваат нов бран на зараза
Тој вели дека втор бран на епидемијата во Шведска воопшто не се очекува.
“Очекуваме дека до есен ќе имаме имунитет на голем дел од населението и повеќе нема да имаме пораст на бројот на пациенти. Преку лето очекуваме да имаме присуство на вирусот, но на есен нема да имаме втор бран. До септември ќе имаме колективен имунитет”, убеден е тој.
Многумина шведскиот модел го доживеаа како целосно бесчувствителен и неетички, затоа што на некој начин се жртвува најранливиот дел од населението – стари, немоќни и сериозно болни. Гисеке воопшто не се согласува со овој став.
„Луѓето ќе умрат и во други земји. Голем проблем е што ниту една земја не се подготви добро да ги заштити старите лица, секаде инфекцијата продре во старечките домови “, додава тој.
Тој не препорачува воведување на нов карантин
Во Норвешка и Данска, експертите во јавните здравствени агенции ја велат истата работа – не ја затворајте земјата – но политичарите решија да го применат мнозинскиот модел и да воведат целосен карантин.
Според негова проценка, ова се случило затоа што политичарите решиле да покажат сила, решеност и способност за борба. Тој ја наведува Азија како најдобар пример, каде дури и тенкови излегоа на улиците за да го испрскаат тлото со хлор.
Вирусот умира на улица за две секунди.Ако кивнете и падне на земја, за една минута веќе го нема. Пораката беше – ние сме влада, ќе се погрижиме за вас “, вели тој.
“Погрижете се да ги ги заштитите старите лица и болните, тоа е важно. А младите не треба да ги штитите. Нека излегуваат, оставете ги да уживаат. Не треба да бидат заштитени, нека се шири вирусот. Ќе ја добиете вашата смртност кога ќе го прекинете карантинот и ќе започнете со отворање. Луѓе кои би умреле сега, ќе умрат кога ќе ги ослободите.Ако вирусот се врати на есен, не знам дали ќе можете да го превенирате, верувам дека оваа епидемија ќе заврши до Божиќ и ќе потрае долго време а за нови лекови и вакцини против коронавирусот ќе треба малку подолго време.Вакцини на крајот ќе бидат непотребни “.